Mazowieckie Biuro Geodezji i Urządzeń Rolnych realizuje prace scaleniowe i wymienne w oparciu o przepisy ustawy z 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów.

Postępowanie scaleniowe oraz zagospodarowanie poscaleniowe przeprowadza i wykonuje starosta jako zadanie z zakresu administracji rządowej, natomiast wykonaniem i koordynacją prac scaleniowych zajmuje się Samorząd Województwa Mazowieckiego przy pomocy jednostki organizacyjnej jaką jest Mazowieckie Biuro Geodezji i Urządzeń Rolnych.

Głównym celem scalenia jest poprawa warunków gospodarowania w rolnictwie i leśnictwie poprzez poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych, lasów i gruntów leśnych, racjonalne ukształtowanie rozłogów gruntów, dostosowanie granic nieruchomości do systemu urządzeń melioracji wodnych, dróg oraz rzeźby terenu.

Widocznym efektem scalenia gruntów jest:

1. zmniejszenie ilości działek w gospodarstwie;

2. likwidacja szachownicy gruntów;

3. poprawa kształtu działek;

4. dostosowanie granic działek do cieków wodnych;

5. dostosowanie szerokości dróg do nowoczesnego sprzętu rolniczego;

6. poprawę jakości nawierzchni dróg dojazdowych do pól;

7. możliwość likwidacji wspólnot gruntowych;

8. zwiększenie retencji wodnej, w tym budowa lub przebudowa urządzeń wodnych poprawiających zatrzymanie wody.

Postępowanie scaleniowe może być wszczęte na wniosek większości właścicieli gospodarstw rolnych, położonych na projektowanym obszarze scalenia, lub na wniosek właścicieli gruntów, których łączny obszar przekracza połowę powierzchni projektowanego obszaru scalenia.

Informacje na temat scalania gruntów na stronie MRiRW:

https://www.gov.pl/web/rolnictwo/scalanie-gruntow

W ramach scalenia wykonywany jest pełen zakres prac geodezyjnych oraz klasyfikacji gleboznawczej gruntów mających na celu przygotowanie obiektów do opracowania szczegółowego projektu scalenia gruntów. Projekty realizowane są przez zespół geodetów posiadających duże doświadczenie potwierdzone uzyskanymi uprawnieniami zawodowymi w dziedzinie geodezji i kartografii w zakresie 5 - geodezyjne urządzanie terenów rolnych i leśnych.

Mazowieckie Biuro Geodezji i Urządzeń Rolnych w Ostrołęce, w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, wykonało prace scaleniowe na terenie 7 obiektów:

1. Hołowczyce (powiat łosicki);

2. Hucisko (powiat przysuski);

3. Strzeszewo (powiat żuromiński);

4. Łuzki (powiat sokołowski);

5. Czekanów (powiat sokołowski);

6. Kolonia Hołowienki (powiat sokołowski);

7. Sabnie (powiat sokołowski).

Prace scaleniowe na 5 obiektach: Hołowczyce, Hucisko, Strzeszewo, Łuzki i Czekanów realizowane były w latach 2015-2020, natomiast wykonanie prac scaleniowych na dodatkowych 2 obiektach (Kolonia Hołowienki i Sabnie), zrealizowanych w latach 20218-2020 stało się możliwym w wyniku zwiększenia przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi limitu środków dostępnych dla województwa mazowieckiego na poddziałanie ”Wsparcie na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Wartość prac scaleniowych realizowanych przez MBGiUR na łącznej powierzchni 4 422 ha wynosiła:

11 520 287 PLN (7 817 624 PLN - dla obiektów w naborze pierwotnym oraz 3 702 663 PLN - dla obiektów w naborze dodatkowym).

Dodatkowo, w latach 2023-2024, w ramach tzw. okresu przejściowego, zostały wykonane prace scaleniowe na obiektach Ratyniec i Dybów (powiat sokołowski), o łącznej powierzchni 1 841 ha i wartości 5 202 641 PLN

Kwota finansowania przedmiotowych prac pochodzi z budżetu Państwa i Unii Europejskiej (ze środków PROW 2014 - 2020).

Na wykonanie prac scaleniowych, zagospodarowania poscaleniowego oraz na koszty ogólne, bezpośrednio związane z przygotowaniem i realizacją operacji właściwi Starostowie otrzymują refundację 100% kosztów kwalifikowalnych.

Korzyści wynikające z przeprowadzenia scaleń gruntów:

1. w wyniku scalenia następuje zaprojektowanie i wytyczenie w terenie oraz trwała stabilizacja nowych granic działek ewidencyjnych zachowując dostosowanie ich przebiegu do systemu urządzeń melioracji wodnych, dróg transportu rolnego oraz rzeźby terenu;

2. następuje nieodpłatne znoszenie współwłasności nieruchomości rolnych położonych na obszarze scalenia na zgodny wniosek ich współwłaścicieli oraz nieodpłatny podział wspólnot gruntowych za zgodą bezwzględnej większości osób uprawnionych do udziału we wspólnocie;

3. w projekcie scalenia gruntów zwraca się uwagę na to by w miarę możliwości każdej poscaleniowej działce zapewnić dostęp do drogi publicznej, przez co może nastąpić zniesienie zbędnych służebności gruntowych. Istotnie jest również zmniejszenie odległości działek od siedliska, a tym samym skrócenie czasu dojazdu do pól uprawnych;

4. poprzez scalenie gruntów dochodzi do zmniejszenia ilości działek ewidencyjnych w poszczególnych gospodarstwach oraz powiększenie ich średniej wielkości. Powiększeniu może ulec również powierzchnia gospodarstwa na drodze dopłat pomiędzy rolnikami chcącymi rozwinąć działalność rolniczą o tymi, którzy zamierzają zaprzestać prowadzenia działalności rolniczej.

Zagospodarowanie poscaleniowe

Decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia gruntów określa również zakres prac dot. zagospodarowania poscaleniowego, tj. prac umożliwiających objęcie w posiadanie przez uczestników scalenia wydzielonych im w ramach postępowania scaleniowego gruntów, polegających na:

1. budowie lub przebudowie dróg dojazdowych do gruntów rolnych i leśnych oraz dojazdów do zabudowań poszczególnych uczestników scalenia,

2. korekcie przebiegu oraz poprawie parametrów technicznych urządzeń melioracji wodnych,

3. likwidacji zbędnych miedz i dróg oraz wykonywaniu zabiegów rekultywacyjnych umożliwiających uprawę mechaniczną gruntów;

Zagospodarowanie poscaleniowe jest elementem integralnym samego scalenia gruntów, a jego wykonanie jest niezbędne do objęcia w posiadanie gruntów przez uczestników scalenia, zgodnie z decyzją o zatwierdzeniu projektu scalenia gruntów i wykonywane jest w ramach odrębnych zamówień publicznych ogłaszanych przez starostę.

Prace scaleniowe oraz zagospodarowanie poscaleniowe, na rzecz mieszkańców wsi, a w efekcie również gminy, prowadzone są przez Starostwo Powiatowe. Wysokość pomocy to 100% refundacji kosztów kwalifikowanych. Dla obszaru województwa mazowieckiego, przewidziano następujące wsparcie:

1. równowartość 2 925 zł na 1 ha gruntów objętych postępowaniem scaleniowym na opracowanie projektu scalenia,

2. równowartość 8 550 zł na 1 ha gruntów objętych postępowaniem scaleniowym na wykonanie zagospodarowania poscaleniowego.

Warunkiem uzyskania wsparcia jest wystąpienie, do właściwego Starosty, ponad 50% właścicieli gospodarstw rolnych z obszaru scalenia lub właścicieli gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej połowę projektowanego obszaru scalenia.

Pobierz wzór wniosku o przeprowadzenie postępowania scaleniowego

Pobierz broszurę na temat scalenia i wymiany gruntów MBGiUR

Pobierz wytyczne szczegółowe w zakresie przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 dla interwencji I.10.8 Scalanie gruntów wraz z zagospodarowaniem poscaleniowym